بیل مکانیکی در گودبرداری

بیل مکانیکی در گودبرداری

بیل مکانیکی (به انگلیسی: Excavator) از ماشین‌های سنگین عمرانی و مهندسی است که شامل بازوی مفصلی (دکل و استیک)، باکت و کابین گردان (فیرو) در قسمت بالا و زنجیر یا چرخ لاستیکی در زیر می‌باشد. این ماشین ارتقاء یافتهٔ بیل‌های بخار است.

از قابلیت‌های این ماشین می‌توان به نصب چکش (پیکور)، مته، سنگ جت، قیچی فلزبر، چنگک، گراپ و دیگر ادوات اشاره کرد. نصب چکش هیدرولیکی یا پنوماتیک به جای باکت این دستگاه، این امکان را فراهم می‌کند که سطوح و حجم‌های سنگی یا بتونی را که بنا به دلایلی نمی‌توان با مواد منفجره یا کمپرسور تخریب کرد، به‌وسیله مجموعه این دو وسیله (بیل و چکش) تخریب نمود. به دلیل حجم کم باکت و هزینه‌های بالای نگهداری، برای خاک‌های نرم و با حجم زیاد، لودر وسیله اقتصادی‌تر است، اما برای استفاده در ساخت و سازهای شهری مناسب نیست. (به دلیل رانش ایجاد شده برای ساختمان‌های اطراف)، که این موضوع باعث برتری بیل مکانیکی می‌شود.

موارد استفاده

• حفر کانال، گودال، زیرسازی
• حمل مواد
• برش توسط ادوات هیدرولیکی
• تخریب
• گود برداری برای ساخت ساختمان
• خاک برداری
• تسطیح زمین
• معدنکاری
• لایروبی رودخانه
• برف روبی

بیل‌های هیدرولیکی بر اساس شکل ظاهری و کاربردشان دارای انواع گوناگون می‌باشند که در ادامه به بررسی آن‌ها پرداخته شده‌است.

۱-بکهو لودر(backhoe loader)

این ماشین ترکیبی از لودر و بیل مکانیکی می‌باشد. به این ماشین بیل مکانیکی با جام معکوس نیز گفته می‌شود.

۲-بیل مکانیکی با سیستم کابلی

این ماشین عبارت است از یک اطاقک گردان که بر روی چرخ‌ها سوار می‌باشد و در انتهای جلوی آن بیل متصل شده‌است.

این بیل در دو نوع مکانیکی و هیدرولیکی موجود می‌باشد.

۳- دراگ لاین یا بیل کششی

قسمت‌های تشکیل دهنده این بیل شامل موارد ذیل می‌باشد:

• اطاقک فرمان
• جرثقیل
• جام بیل کششی
• کابل‌های لازم جهت کنترل قسمت‌های گوناگون

این بیل قادر به انجام فعالیت‌های گوناگون در سطوح بسیار بالاتر و بسیار پایین‌تر از سطح اتکاء خود می‌باشد.

همچنین در انواع متفاوت زمین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سایر موارد استفاده از این ماشین عبارت است از:

• انجام حفاریهای پایین‌تر از سطح
• کانال زنی
• لوله گذاری

از مهم‌ترین مزایای این ماشین زمان کوتاه سیکل کاری آن می‌باشد.

در بسیاری از موارد عرض جام از ظرفیت آن مهم‌تر است، گستردگی جام از نظر (عرض و عمق) بیشتر می‌باشد.

۴-بیل‌های جام جلو

این ماشین در دو نوع چرخ لاستیکی و چرخ زنجیری موجود می‌باشد. بیل جام جلو برای حفاری‌های بالای سطح زمین و بارگیری کامیون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیل‌های جام جلو برای حفاری سخت در بالای سطح ماشین می‌باشند؛ که قادر هستند فشار قابل توجهی به جام خود اعمال کنند، اما مصالحی که حفاری می‌شوند باید در حالت قرضه عمودی باشند. به عبارت دیگر به صورت عمودی به سطح زمین قرار بگیرند. بازو و جام حدوداً یک سوم وزن کل ماشین را دارند؛ بنابراین با در نظر گرفتن وزن مصالح در جام، این ماشین‌ها به نحوی طراحی می‌شوند که تعادل خود را حفظ کنند. معمولاً این ماشین‌ها دارای چرخ زنجیری می‌باشند و سرعت آن‌ها بسیار کم است.

۵-چنگک (بیل منقاری)

کلامشل‌ها معمولاً در فعالیت‌های زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• انجام فعالیت‌های حفاری به صورت قائم در اعماق مختلف مانند دیوارهای حائل، گودال شمع‌ها، پرده‌های آب‌بند و …..
• حمل و جابه جایی مواد کنده شده و نرم نظیر ماسه، شن، زغال‌سنگ، سنگ‌های شکسته و …..
• انجام عملیات‌های لایروبی در کانال‌ها، موج شکن‌ها و ….
• حمل بار و بلند کردن‌ها به صورت قائم از یک نقطه به نقطه دیگر نظیر تخلیه بار در داخل قیف و کیسون‌ها

در کلامشل‌ها باید به نکات زیر دقت شود:

• توانایی نفوذ جام به وزن آن بستگی دارد
• محاسبه بازدهی دقیق آن مشکل می‌باشد.
• در صورت امکان باید از سبک‌ترین جام برای این بیل‌ها استفاده شود.

معادل انگلیسی چنگک یا بیل منقاری در زبان انگلیسی clamshell grab می‌باشد.