انواع سقف های ساختمان ها؟
از انواع سقف های مورد استفاده در صنعت ساختمان سازی می توان به موارد ذیل اشاره نمود که در ادامه به توضیح هر یک از موارد می پردازیم .
- سقف طاق ضربی
- سقف تیرچه بلوک سفالی ، سیمانی و تیرچه فلزی
- سقف دال بتنی
- سقف تیر دال
- سقف کوبیاکس
- سقف کامپوزیت
- سقف عرشه فولادی
- سقف روفیکس
- سقف وافل
- سقف کاذب
- سقف پیش تنیده
سقف طاق ضربی
سیستم سقف طاق ضربی از قدیمی‌ترین نوع سقف‌های رایج در کشور است که به دلیل وزن بالا و عملکرد ضعیف در مقابل زلزله دیگر منسوخ شده است و دیگر مورد تایید ضوابط وآیین نامه ها نیست . این سقف در گذشته به علت سرعت اجرای بالا ، در دسترس بودن مصالح و عدم نیاز به تخصص بالا و همچنین هزینه پایین ، کاربرد بسیاری داشته است . جهت اجرای این سقف بین دو تیر موازی که در اصطلاح به آن پل گفته میشود تیرهای فرعی به موازات هم و عمود بر پل ها نصب می‌شوند و داخل تیرهای فرعی به وسیله آجر و گچ خاک سقف اجرا می گردد .
سقف تیرچه بلوک سفالی ، سیمانی و تیرچه فلزی
سقف تیرچه بلوک از رایج ترین انواع سقف در کشور است که در آن تیرچه ها به عنوان تیر فرعی و فاصله بین آنها با بلوک پر می شود. در این سقف بلوک ها نقش سازه ای نداشته و به عنوان پر کننده می باشند . از سقف تیرچه بلوک در ساختمان های اسکلت فلزی، بتنی و آجری استفاده می شود.
- سقف تیرچه بلوک جزء دال‌های یک طرفه به حساب می‌آید که در این نوع سقف برای کاهش بار مرده از بلوک‌های توخالی بسیار سبک (مجوف) بتنی یا سفالی یا فوم برای پر کردن سقف استفاده میشود.
- در صورتی که تیرچه به یک تیرآهن منتهی شود می‌بایست با استفاده از میلگرد ممان منفی، تیرچه به تیرآهن مهار شود تا در زمان زلزله دچار گسیختگی نشود.
- میلگردهای ممان منفی موجب میشود تا سقف به صورت یکپارچه عمل کند و ایمنی آن بالا رود.
اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه بلوک شامل تیرچه ، بلوک پرکننده ، بتن ، آرماتورحراتی وآرماتور تقویتی برش (اوتکا ) می باشد.
انواع تیرچه
تیرچه پاشنه بتنی
تیرچه فلزی با جان باز
انواع بلوک پرکننده
الف ) بلوک پلی استایرن
ب) بلوک سفالی
ج) بلوک سیمانی
سقف دال بتنی
انواع سقف سقف دال بتنی
از این نوع سقف به علت وزن بالا و سرعت اجرای پایین و همچنین هزینه ی بالاتری که نسبت به سایر سقف ها دارد کمتر مورد استفاده قرارمی گیرد . استفاده از این نوع سقف دارای مزایایی می باشد که در برخی ساختمانها که از اهمیت بالایی برخوردارند مثل ساختمانهای واقع در نیروگاهها یا مراکز صنعتی بزرگ از سیستم سقف دال بتنی استفاده می شود . اجزای تشکیل دهنده سقف دال بتنی آرماتور و بتن می باشد . آنچه که درمورد سقف دال بتنی لازم به ذکر است اینست که دال اصولا به دو دسته ی دال یک طرفه و دال دو طرفه تقسیم میشود . سقف یوبوت نیز دراین گروه طبقه بندی می شود و تفاوت این دو نوع دال در مقدار و جهت قرارگیری آرماتورها می باشد . عامل تعیین کننده دال یک طرفه و دو طرفه نسبت اندازه طول به عرض دال می باشد.
سقف تیر دال
انواع سقف سقف تیردال
سقف تیردال همانند سقف کامپوزیت اجرا می گردد با این تفاوت که تیرهای فرعی سقف از نوع بتنی می باشد . سقف تیردال در اسکلت بتنی بصورت درجا اجرا شده و در اسکلت فلزی بصورت پیش ساخته اجرا می گردد .
سقف کوبیاکس
انواع سقف سقف کوبیاکس
این نوع سقف که مدت هاست درصنعت ساختمان سازی ایران وارد شده است از لحاظ سازه ای شبیه به دال دو طرفه عمل می کند که البته تفاوت هایی با آن دارد. بدین ترتیب که درضخامت دال گوی های توخالی سبکی را به صورت منظم قرارمی دهند تا در واقع از مصرف بتن برای پرکردن آن قسمت جلوگیری کنند . کاری که گوی های تو خالی انجام می دهند شبیه به کاری است که بلوک های پرکننده در سقف تیرچه بلوک انجام می دهند . جنس گوی ها از نوع پلی اتیلن بازیافتی یا پلی پروتیین می باشد. سقف کوبیاکس به علت هزینه بالای تولید و اجرا و همچنین وقت گیر بودن اجرای سقف تاکنون نتوانسته است جایگاه مناسبی در بین سقف های سازه ای در صنعت ساختمان سازی پیدا کند .
سقف کامپوزیت
سقف کامپوزیت
ازاین نوع سقف در ساختمان های اسکلت فلزی استفاده می شود . اجزای تشکیل دهنده آن شامل تیرهای اصلی و فرعی ، برشگیر، بتن و آرماتور می باشد . از مزایای سقف کامپوزیت می توان به عدم نیاز به شمع بندی اشاره نمود و این امکان وجود دارد که چند سقف را بتوان به طور همزمان بتن ریزی نمود ، تخته‌ها یا قالب های فلزی را نباید به هیچ عنوان زودتر از زمان مقرر باز نمود.
سقف عرشه فولادی
سقف کامپوزیت عرشه فولادی از مقاطع بتن مسلح بر روی ورق های گالوانیزه ذوزنقه ای شکل با مقاطع مختلف تشکیل شده است که به وسیله برشگیرهایی از نوع گلمیخ با سایزهای مختلف به تیرهای فرعی و اصلی متصل می گردد.
سقف عرشه فولادی از چهار نوع مصالح اصلی تشکیل شده است که عبارتند از ورق فولادی گالوانیزه با ضخامت های مختلف به صورت ذوزنقه ای شکل با گام های ۵.۵ سانتی متر ، ۶ سانتی متر ، ۶.۵ سانتی متر و ۷.۵ سانتی متر که طبق آیین نامه حداکثر ارتفاع ورق های ذوزنقه ای عرشه فولادی می باشد .برشگیر گلمیخ با ابعاد مختلف نسبت به گام های ورق عرشه فولادی و در نهایت آرماتور که بر اساس آیین نامه نباید مقاومت تسلیم آن از ۵۲۵ مگاپاسکال تجاوز نماید که مقدار مصرف آرماتور در سقف با توجه به نوع کاربری و طراحی متفاوت می باشد و در انتها بتن که طبق آیین نامه سقف عرشه فولادی نباید از بالای ورق ذوزنقه ای عرشه فولادی کمتر از ۵۰ میلیمتر باشد تشکیل شده است.
برای انتقال کلیه بارهای ثقلی و جانبی سقف متال دک می بایست در محل اتصال سقف و اسکلت فلزی ظرفیت انتقال کلیه بارها به وسیله برشگیرگلمیخ در نظر گرفته شود.
از سقف عرشه فولادی می توان در اسکلت فلزی و بتنی استفاده نمود.
از دیگر مزایای سقف کامپوزیت عرشه فولادی می توان به کاهش تعداد تیرهای فرعی نسبت به سقف کامپوزیت معمولی ، کاهش بار سقف ، حذف مراحل شمع گذاری سقف ، کاهش حجم بتن ریزی سقف و امکان عبور تاسیسات از زیر سقف کامپوزیت عرشه فولادی را اشاره نمود.
مراحل اجرای سقف کامپوزیت عرشه فولادی بدین صورت می باشد که در ابتدا ورق های کامپوزیت عرشه فولادی مطابق نقشه ها در بسته های مختلف با توجه به نقشه شاپ با استفاده از جرثقیل بر روی طبقات گذاشته می شود ، سپس ورقهای عرشه فولادی با استفاده از میخ فولادی بر روی تیرها به صورت موقت ثابت می گردد ، پس از ثابت نمودن ورق ها در مرحله بعد گلمیخ های عرشه فولادی با استفاده از دستگاه استاد ولدینگ بر روی تیرهای اصلی و فرعی نصب می گردد و پس از آن آرماتور بندی مطابق نقشه های محاسباتی و بتن ریزی سقف مطابق نقشه های اجرایی انجام می گردد.
طراحی سازه ای سقف عرشه فولادی بر اساس آیین نامه های مختلف انجام می گردد. که بر این اساس طراحی سقف عرشه فولادی برای ۲ مرحله بار انجام می گردد که یک مرحله بارهای ناشی از وزن سقف عرشه فولادی و بارهای حین اجرا و مرحله بعد تمام بارهای مرده و زنده که به سقف عرشه فولادی وارد می گردد. محاسبه می شود،همچنین در طراحی سقف عرشه فولادی کنترل ضوابط مربوط به مقررات ساختمان در برابر حریق با در نظر گرفتن تعداد طبقات و کاربری و ابعاد ساختمان الزامی می باشد.
این نوع سقف در سالهای اخیر رواج زیادی درساختمان سازی پیدا کرده است که دلیل سرعت بالای اجرای سقف می باشد . از دیگر دلایل رواج سقف عرشه فولادی ایمنی قابل قبول آن درحین اجرا می باشد . چرا که پس از پخش نمودن و اتصال ورق ها به سازه یک عرشه فولادی گسترده ایجاد می شود که یک سطح ایمن را دراختیار اکیپ اجرایی قرار می دهد و آنها می توانند با اطمینان خاطر و ایمنی بالا ادامه عملیات اجرایی سقف را انجام دهند.
سقف روفیکس
انواع سقف سقف روفیکس
عملکرد سقف روفیکس مطابق سقف کامپوزیت است با این تفاوت که به جای استفاده از تخته یا ورق به عنوان قالب از یک صفحه فلزی مشبک با نام روفیکس بعنوان قالب ماندگار استفاده می شود.جنس ورقهای روفیکس از نوع گالوانیزه با ضخامت های ۰.۷ تا ۰.۸ میلی متر می باشد . سقف روفیکس به دلیل مشبک بودن موجب می شود بتن تازه به خوبی با ورق روفیکس درگیر شده و به دلیل ترکیب بتن با فلز مقاومت بدست آمده برای تحمل بارهای وارده به سقف قابل توجه خواهد بود. فاصله تیرهای فرعی می تواند تا حداکثر ۸۰ سانتی متر باشد چرا که فاصله بیشتر از ۸۰ سانتی متر باعث خیز دادن سقف روفیکس درهنگام بتن ریزی خواهد شد. در مورد بتن ریزی سقف روفیکس می بایست این نکته را در نظر داشت که اولا نسبت آب به سیمان بتن به هیچ وجه نباید بالا باشد و بتن نباید شل باشد، نکته دیگر می بایست از تجمع بتن در یک نقطه جدا خودداری نمود، چرا که ممکن است در اثر بار زیاد، سقف روفیکس خیز داده و یا پاره شود. اجزای تشکیل دهنده سقف روفیکس شامل ورق روفیکس ، آرماتور و بتن می باشد. ساده بودن روش اجرای سقف روفیکس و سرعت اجرای بالای کار از مزایای دیگر این نوع سقف می باشد اما از انجا که قالب روفیکس یک قالب ماندگار است جزء مصالح مصرفی سقف به حساب می آید و در نتیجه هزینه اجرای سقف را بالا می برد.
سقف وافل (دال دوطرفه)
انواع سقف سقف وافل
سقف وافل یا در اصطلاح دال دوطرفه به سقفی گفته می شود که با استفاده از سیستم سقف مشبک قابلمه ای ساخته می شود که برای پوشاندن قسمت زیادی از سقف که بار کمتری به آن اعمال می شود اجرا می شود ، از مزایای این سقف نسبت به سقف مجوف وزن پایین تر آن می باشد . به این سقف ها سقف قابلمه ای و یا سقف مشبک نیز گفته می شود. این سقف همانند دال دوطرفه عمل می کند و در مقایسه با سایر سقف های مجوف هزینه اجرای پایین تری دارد. علاوه بر آن زمان اجرای سقف وافل به دلیل عدم نیاز به میلگرد تقویتی و اتصال آن به تیرها کوتاه تر می باشد. بتن ریزی یکپارچه بدون افزودن روان کننده از دیگر مزایای اجرای این سقف در نظر گرفته شده است.این نوع دال برای دهانه های بزرگ مناسب می باشد و چون به صورت دال دو طرفه می باشد در هر چهار طرف خود دارای تکیه گاه می باشد . در سقف وافل جهت کاهش بار مرده سقف در سقف حفره هایی ایجاد می شود . سقف وافل به علت دال دو طرفه در دو سو باربر می باشد .
سقف کاذب سبک Easy Slab
انواع سقف سقف کاذب
از دیگر انواع سقف ، سقف کاذب می باشد . در این سقف پس از اتمام تاسیسات ساختمان می‌توان سقف کاذب را اجرا نمود . سقف کاذب از جمله سبک ترین نوع سقف می باشد جنس سقف‌های کاذب می تواند از نوع رابیتس، کناف، پی وی سی و… باشد ، که از اجزایی مانند الیاف پلیمری، توری، گچ و افزودنی تشکیل می شوند. این سقف به راحتی بین تیرچه ها قابل اجراست و به سقف اصلی متصل خواهد شد.
سقف پیش تنیده
انواع سقف سقف تنیده
سقف پیش تنیده را می توان از جدیدترین انواع سقف دانست که وارد صنعت ساختمان شده است. در سقف پیش تنیده با استفاده از کابل های کششی و نحوه قرارگیری کابل ها در دال بتنی سقف ، یک نیروی فشاری اولیه قبل از بهره برداری از سازه در ناحیه کششی دال بتنی ایجاد می شود تا پس از بهره برداری از سازه این ناحیه کششی دچار ترک نشود و در نتیجه از حداکثر ظرفیت باربری بتن استفاده شود
از مزایای اصلی سقف پیش تنیده می توان به کاهش تعداد ستون ها نسبت به سایر سقف ها اشاره نمود این موضوع در بحث معماری ساختمان و همچنین تامین پارکینگ بسیار پر اهمیت می باشد همین مزیت باعث می شود تا برخی از سازندگان در ساختمان هایی با کاربری های با اهمیت با وجود هزینه ی بالای اجرای سقف پیش تنیده باز هم از این سیستم سقف استفاده کنند. از معایب این سقف می توان به نیاز داشتن ابزار و ادوات و دانش فنی لازم اشاره نمود که به سادگی در دسترس نمی باشد . از مزایای سقف پیش تنیده می توان به اجرای دهانه های زیاد با کمترین ستون اشاره نمود. از این سیستم در اجرای سقف دال بتنی، ساخت پل و پایدار نمودن تونل ها استفاده می شود.
