تفاوت اجرت المثل با اجرت المسمی
تعریف اجرت المثل و اجرت المسمی
درصورتیکه شخصی از مال دیگری بدون وجود قراردادی بین آنها، استفاده کند باید اجرت منافع استفاده شده را به مالک آن بپردازدکه به آن، اجرت المثل گویند و میزان آن را کارشناس دادگاه تعیین می کند.
اما اگر بین طرفین قراردادی (مانند عقد اجاره) مدارک لازم جهت تنظیم سند اجاره نامه املاک وجود داشته باشد و اجرت استفاده از مال در قرارداد و با توافق طرفین مشخص شود به آن اجرت المسمی می گویند.اجرت المسمی در واقع مبلغی است که در قرارداد اجاره تعیین می شود و تفاوت های اساسی با اجرت المثل دارد.اجرت المسمی به صورت قراردادی بین مستاجر و موجر تعیین می شود اما اجرت المثل منشاء قراردادی نداشته و پس از ارائه دادخواست مطالبه اجرت المثل توسط موجر به دادگاه، از سوی کارشناس تعیین می گردد. در صورت تأخیر در پرداخت اجاره بها و طرح دعوی مطالبه اجاره های معوقه در دادگاه، مستاجر باید علاوه بر پرداخت اجرت المسمی ، خسارت تاخیر تادیه را نیز بپردازد. اما از آنجاییکه اجرت المثل خود، نوعی خسارت است، خسارت تأخیر تأدیه به آن تعلق نمی گیرد.
تعریف اجرت المثل
همانطور که قبلا گفته شد درصورتیکه شخصی از مال دیگری بدون وجود قراردادی بین آنها، استفاده کند باید اجرت منافع استفاده شده را به مالک آن بپردازدکه به آن، اجرت المثل گویند و میزان آن را کارشناس دادگاه تعیین می کند.
به بیان دیگر ، زمانی که موعد قرارداد اجاره پایان می یابد، عقد اجاره نیز پایان می پذیرد، اگر پس از انقضای مدت مذکور، مستاجر همچنان مورد اجاره را در تصرف خود داشته و از تخلیه ملک امتناع نماید، در این صورت موجر می تواند اجرت المثل ایام تصرف را مطالبه نماید.
اصولا صحبت از اجرت المثل زمانی به میان می‌آید که توافق یا قراردادی میان طرفین وجود نداشته باشد چرا که در این صورت، به مبلغ مندرج در قرارداد که در اصطلاح به آن اجرت‌المسمی (در مقابل اجرت المثل) گفته می‌شود، توجه خواهد شد.
