بر اساس ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی " هریک از نامزدها می توانند در صورت به هم خوردن وصلت منظور ، هدایایی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است مطالبه کند و اگر عین هدایا موجود نباشد ، مستحق قیمت هدایایی خواهد بود که عادتا نگاه داشته می شود ، مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد . "
حکم این ماده صرفا در خصوص هدایایی است که بین مرحله خواستگاری و انعقاد عقد ازدواج داده می شود ؛ یعنی هدایای دوره نامزدی . بنابراین ، حکم آن شامل هدایای بعد از عقد و قبل از عقد نخواهد شد و پس گرفتن هدایای دوران عقد و پیش ازعقد شامل احکام عقد هبه می شوند . همچنین این ماده میان اموال مصرفی و غیر مصرفی تفکیک قائل شده است که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم .
نکته مهم این است که طرح دعوای استرداد هدایای نامزدی در صلاحیت دادگاه خانواده است که از طریق دادخواست استرداد هدایای نامزدی به عمل می آید .
استرداد هدایای مصرف شدنی نامزدی
در فرضی که یکی از نامزدها هدایایی را به دیگری می دهد که این هدایا جزء اموال مصرف شدنی هستند ، فرض بر این است که این اموال را به منظور مصرف کردن و منتفع شدن به طرف مقابل داده است و از آن رو که این اموال عادتا نگاه داشته نمی شوند و به مصرف می رسند ، طبیعی است که نمی توان این هدایا یا قیمت آنها را مطالبه کرد . مثل شیرینی یا میوه و ... . بنابراین ، استرداد هدایای مصرف شدنی نامزدی در هیچ موردی نمی تواند مورد درخواست باشد .
استرداد هدایای غیر مصرفی نامزدی
هدایای غیر مصرفی که معمولا نگاهداری می شوند و با یکبار استفاده از بین نمی روند حکم دیگری دارند . از آن رو که این اموال ارزش بیشتری دارند ، به منظور راضی کردن دیگری به ازدواج داده شده اند و چون اکنون وعده ازدواج به هم خورده است ، دیگر موجبی برای باقی ماندن هدایا نزد او وجود ندارد . لذا در صورت بر هم خوردن وعده ازدواج ، گیرنده باید آن را برگرداند ، مانند حلقه ازدواج . بنابراین ، بر طبق این ماده می توان این هدایا را پس گرفت .
در صورتی هم که این اموال نزد او تلف شده باشند و این تلف شدن بخاطر تقصیر نامزد باشد ، باید قیمت آن را بپردازد ولی اگر تلف شدن هدیه بخاطر تقصیر او نباشد ، مسئولیتی در پرداخت قیمت آن نخواهد داشت .
