این کمیسیون تنها مرجع صالح برای تشخصی عمران و احیای تاسیسات متناسب و تعیین نوع زمین دایر (بصورت باغ، درخت، بنا، کارگاه، مزروعی دیم یا آبی) و تمیز بایر از موات در محدوده شهرها است. کمیسیون (به نیابت از وزارت راه و شهرسازی) مرکب از سه عضو منتخب با حکم وزیر راه و شهرسازی می‌باشد. محل تشکیل و دبیرخانه در اداره مسکن و شهرسازی هر محل زیر نظر مدیرکل شهرسازی استان مربوطه فعالیت می‌کند.
تنها اعلام نظر کمیسیون(پاسخ استعلامات دولتی در نوعیت زمین) مربوط به پلاک‌هایی می‌شود که توسط مرجع رسمی به کمیسیون ارجاع شده و در داخل محدوده خدماتی و قانونی شهر است و بعد از ارائه مستندات متقاضی دولتی، کمیسیون تشکیل و بازدید از محل انجام می‌شود و با انطباق مدارک و از مطلعین و معتمدین تحقیق می‌کند و صدور نظریه در برگ‌های مخصوص با امضاء کلیه اعضا و مشخصات زمین (پلاک، مالک، مساحت و...) و با درج تاریخ ارائه می‌کند. رای کمیسیون بعد از ابلاغ رای در دادگاه محل وقوع زمین، قابل اعتراض توسط ذیع‌نفع تا سه ماه می‌باشد و خارج از نوبت نیز رسیدگی می‌شود.
