عرصه و اعیان ، مصادیق وتفاوت ها
عرصه و اعیان و تفاوت آن ها یکی از موضوعات مطرح در حوزه حقوق ساختمان ها و اراضی است . و از آن جایی که کاربرد زیادی دارد و سر و کار خیلی از ما به آن خورده یا می خورد لذا لازم است که به آن پرداخته شود و احکام و نکات مربوط به ان بیان شود .
ما نیز در این نوشتار قصد داریم شما را با مفهوم عرصه و اعیان وتفاوت های بین این دو آشنا کنیم .
عرصه و اعیان چیست؟
حتما تا به حال نام عرصه و اعیان به گوش شما هم خورده است منظور از عرصه زمین است و اعیان ساختمان می باشد، باید به این نکته توجه داشت که هر یک از آپارتمان هایی که بر روی یک زمین قرار دارد نیز اعیان می باشند. عرصه و اعیان طبق تعاریف قانونی به زمین و مکانی که ساختمان روی آن بنا شده است عرصه می‌گویند و اعیان بنا یا ساختمانی است که روی عرصه ساخته می‌شود. با توجه به جوازهای کسب شده از مراجع ذی صلاح عرصه و اعیان می‌توانند کاربری‌های مختلفی نظیر مسکونی، تجاری، اداری و موردهای دیگر داشته باشند.
اهمیت عرصه و اعیان
عرصه و اعیان زمانی مهم می‌شوند که فرد اعیانی را در یک مجتمع مسکونی که به آن عرصه می‌گویند، خریداری می‌کند. شاید در ابتدای امر تفاوت عرصه و اعیان برای خریدار مهم نباشد اما موضوع زمانی مهم می شود که بحث تخریب و ساخت و ساز آن عرصه مورد توافق مالکین اعیان(واحدها) قرار می گیرد. مجتمع های مسکونی دارای عرصه زیادی هستند. مالک اعیان یا همان آپارتمان نسبت به میزان سهم اعیان خود به صورت مشاعی صاحب عرصه خواهد شد. در حقیقت نسبت به آن اعیان صاحب عرصه نیز خواهد شد.
سند ملکی عرصه، سند ملکی اعیان
سند ملکی عرصه در واقع سند زمینی است که آپارتمان‌ها در آن بنا شده‌اند و سند ملکی اعیان به سند هریک از واحدهای آن آپارتمان اطلاق می‌گردد. نام این نوع اسناد بیشتر در مشاورین املاک شهرهای بزرگ، که واحدهای آپارتمانی در زمین‌های بزرگ بنا می‌شود، بیشتر شنیده می‌شود. البته سند شش‌دانگی که برای هر آپارتمان داده می‌شود شامل عرصه و اعیان ملک است. یا اینکه در بعضی موارد عرصه غیرقابل واگذاری است. مثل زمین‌های موقوفی که در ادامه توضیح می‌دهیم و مالک تنها صاحب سند اعیان ملک است.
قدر السهم یا سهم اعیان از عرصه
سهم هر واحد آپارتمان از زمینی که در آن بنا شده نسبت به‌کل واحدهای مجتمع آپارتمانی سنجیده می‌شود. به این سهم، قدر السهم یا سهم اعیان از عرصه گفته می‌شود.
مثلاً اگر قصد خرید آپارتمان ۱۰۰ متری در مجتمع‌های مسکونی که در زمینی با متراژ چند هزار متری بنا شده است را دارید و یا یک آپارتمان با همان متراژ در یک ساختمان دارای سه واحد که در زمین ۳۰۰ متری بنا شده، ابتدا باید به این موضوع دقت کنید که بحث سهم اعیان از عرصه این دو ملک متفاوت از هم است. این مورد در هنگام قیمت‌گذاری آپارتمان اهمیت بیشتری پیدا می کند.
عرصه و اعیان در زمین های موقوفی
در این نوع زمین ها و املاک، بر خلاف بسیاری از اسناد ملکی، صاحب اعیان و عرصه با یکدیگر متفاوت می باشد. لذا در این نوع از املاک به سبب اینکه عرصه در مالکیت صاحب اعیان نمی باشد بایستی سالیانه مبلغی را به عنوان اجاره به سازمان اوقاف پرداخت نماید. این اجاره به صورت ۹۹ ساله خواهد بود و پس آن با بررسی شرایط درباره اجاره مجدد این زمین ها تصمیم گیری خواهد شد. علاوه بر این هرگونه خرید و فروش در این اراضی باید تحت نظارت سازمان اوقاف انجام شود.
تفاوت عرصه و اعیان
تفاوت بین عرصه و اعیان از این جهت است که به زمین عرصه می گویند و به بنا یا ساختمانی که روی آن بنا شده است اعیان می گویند لذا عرصه و اعیان دو چیز متفاوت اند و اشخاص به همان اندازه که صاحب اعیان اند از عرصه نیز سهم می برند .
