تیرآهن – قیمت و انواع

[زمان تقریبی مطالعه : ۴ دقیقه]

• انواع تیرآهن
• هاش
• مزایا
• معایب

یکی از اصلی ترین اعضا از مجموعه المان های مورد استفاده در صنعت ساختمان سازی، تیرآهن است. تیراهن ها در ساختمان های اسکلت فلزی به عنوان تیر، ستون، مهاربند، خرپاها، نعل درگاه، پل های لانه زنبوری و پوشش سقف ها و نیز در پروژه های صنعتی از قبیل اسکله سازی، کشتی سازی، پالایشگاه ها و صنایع شیمیایی کاربرد دارند. در کارهای مرتبط با صنعت ساختمان سازی، اغلب به اعضای افقی تیر، و به اعضای عمودی، ستون گفته می شود. وظیفه تیرآهن ها، تحمل تنش های حاصل از لنگر خمشی ناشی از وزن خود تیر و بارهای وارد بر آن و نیز تنش های ناشی از نیروی برشی حاصل از بارهای وارد بر آن است.

انواع تیرآهن

تیرآهن ها به طور کلی به دو دسته معمولی و بال پهن (هاش)، تقسیم بندی می شوند.

تیرآهن معمولی

متداول ترین نوع تیرآهن، تیرآهن معمولی است که خود در دو نوع عمده I (یا IPE) و NP (یا INP) تولید می شود. تیراهن های I برحسب استاندارد اروپا و ایران و تیرآهن های NP برحسب استاندارد چین و روسیه تولید می شوند. تیر آهن های معمولی ارتفاعی معادل ۸۰ تا ۶۰۰ میلی متر و تیراهن های هاش ارتفاعی معادل ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی متر دارند.

تفاوت تیرآهن IPE و INP

IPE: اگر از قسمت بالای IPE به سر آن نگاه کنیم، مشاهده می کنیم که ضخامت بال های آن از نوک بال تا محل اتصال بال به جان، کاملا یکنواخت است. در مقایسه با INP ها، ضخامت جان این تیرها کمتر و عرض بال آن ها بیشتر است.

INP: اگر از سر تیر آهن INP به آن نگاه کنیم، مشاهده می کنیم که ضخامت بال های آن از نوک بال به سمت محل اتصال بال به جان، با شیب ملایمی افزایش می یابد. این نوع تیراهن به تیر نوع اروپایی یا پروفیل نرمال نیز مشهور است. درنقشه های اجرایی، این نوع تیر را با علامت اختصاری به همراه ارتفاع آن نشان می دهند. برای مثال، برای معرفی پروفیل نرمال به ارتفاع ۱۸ سانتی متر، از علامت INP18 استفاده می کنند. در شکل زیر منظورمان از بال و جان تیر را به تصویر کشانده ایم.

تیرآهن های معمولی وارداتی موجود در بازار ایران اکثرا مربوط به کشورهای ترکیه، آلمان، اسپانیا، لهستان و نیز کشور کره می باشند. البته محصولات کشورهای چین و روسیه هم در هر دو نوع IPE و INP در کشور موجود می باشند که باید دقت داشت که در انتخاب آن ها دچار خطا نشویم.

هاش

تیرآهن هاش یا تیرآهن بال پهن به تیرآهنی اطلاق می شود که طول بال آن به نسبت تیراهن معمولی بیشتر است. تیر آهن هاش برحسب ضخامت آن به سه دسته اصلی سبک، متوسط و سنگین تقسیم بندی می شود. نام این سه نوع تیراهن هاش، در استاندارد های مختلف، متفاوت است. به تیراهن های هاش سبک، متوسط و سنگین به ترتیب نام های HE-B، HE-A و HE-M اطلاق می شود (در بعضی متون به تیرآهن HEB تیر آهن سنگین گفته می شود). به تیر آهن های HE-M بعضا تیراهن بال پهن فوق سنگین نیز گفته می شود. به هر حال نام گذاری های متفاوتی برای آن ها وجود دارد.

بعضا برای معرفی تیر آهن های سبک از حرف لاتین L و برای معرفی تیر آهن های سنگین از حرف لاتین V در کنار نام تیراهن استفاده می کنند. مثلا به تیراهن بال پهن متوسط، IPB، به بال پهن سبک، IPB_L و به تیراهن بال پهن سنگین، IPB_v گفته می شود. البته این نام گذاری در گذشته مصطلح بوده اما اکنون نیز بعضا توسط افراد فعال در صنعت ساختمان سازی استفاده می شود.

در اینجا بیشتر به ذکر مشخصات تیرآهن های معمولی می پردازیم. مشخصات فنی و توضیحات تکمیلی برای تیرآهن های هاش در قسمت های دیگر سایت در دسترس است.

مزایا

1. اتصال مناسب قطعات مختلف به یکدیگر
2. سرعت در نصب و اجرای قطعات
3. اشغال فضای کمتر نسبت به المان های متشکل از بتن آرمه
4. امکان توسعه سازه پس از اتمام آن
5. سهولت کاربرد در ارتفاع
6. امکان استفاده از قطعات استاندارد پیش ساخته در کارخانه

معایب

1. کاهش مقاومت فولاد در دماهای بالا (حدود ۵۰۰-۶۰۰ درجه سانتی گراد)
2. مخارج نگهداری و محافظت از فلز در برابر خوردگی و فساد ناشی از قرار گرفتن در معرض عوامل خارجی
3. جوش نامناسب به دلیل استفاده از ابزارهای قدیمی و عدم وجود نیروی کار ماهر و عدم کنترل توسط مهندس ناظر و نیز پرهزینه بودن انجام آزمایش جوش